నాగలి-నక్షత్రాలు.

                                   నాగలి-నక్షత్రాలు.
                                                                           రచన -రావూరు 
 దాసు-ఈ కొబ్బరి   నీళ్ళు     తాగండి   మాధవరావుగారూ!ఆ   గట్టు  మీద     చెట్లు     ఆరూ   గంగా    ఫలాలే!ఆ   మూడు   మామిడి   చెట్లు    రసాలు.చివురాకు  నమిలితేనే   చెడ్డతీపి   .  .......ఇంకో    బోళ్ళం   కొట్టమన్నారా
మా-చాలు   దాసు  తాతా!ఏంటో   తియ్యగా  వుందీ    నారికేళ   తీర్ధం.మీ  ఆతిధ్యానికి     ఏంటో   సంతోషం .
దా-మా  ఆతిధ్య   మేమిటి?ఇదంతా  భూదేవి    ఆతిధ్యం.ఆతల్లి   కడుపు   చలవ.   తన   సంతానాన్ని   సంతోషం  గా పెంచాలని ఆ తల్లి  ఎన్ని   తంటాలు  పడుతుందో  చెప్పలేం .మొక్క   నువ్వు   పాటు తక్కిన  పోషణ    అంటా   నేను   చూసుకొంతానీక్కావలసిన  ఫల సాయమిస్తా ను అంటుందా  తల్లి .మొక్కేయ్యడం   చేతకాక,మొక్కడం    చేతకాక బీద  వాళ్ళం   అయిపోతే ఆ    తల్లెం   చేస్తుంది."అడగందే    అమ్మయినా  పెట్టదనే"శాస్త్రం,అసలు   భూదేవి  నుంచే    వచ్చిందంటారు. మీరు   కవులన్నారు,నేనేదో    చెప్పేస్తున్నా  మార్చే దేమన్నా వుంటే   మార్చండి. 
మా-ఎంత  మాట   దాసుతాతా!  నువ్వు   మాట్లాడే  ప్రతి   మాటలో    కవిత్వం  వుంది.  అద్భుత మైన   కవిత్వం.గ్రామాలింత  సుందరం  గా  ఉంటాయనీ ,ఇక్కడ  ఇంట   ఆతిధ్యం   ఉంటుందనీ  తెలియదు.
దా-నిజమే   మాధవరావుగారూ!మంచి   గ్రామం వంచిన    పళ్ళ కొమ్మ లాటిది.చాలా  మందికి   గ్రామాలంటే   అభిమానం   పోయింది.అందువల్ల    ఇలా   మ్రోడులయిపోతున్నాయి.మీబోతివారు  చేరితే  మళ్ళీ    చిగురిస్తుంది. 
"చిగిర్చిన  చెట్టుమీద    వగలమారి    కోయిలా!వచ్చే పోయే వారిమీద విసరకే   నీపాట   రాయిలా"అంటారు ఇక్కది   పెద్దలు.అంటే   ఏమిటో  తెలుసా?మీకు   తెలియ   కుండా  ఉంటుందా?కవులన్నారుకదా!
మా-ఆ  మాట   నిజమే   కానీ ......అసలు   నువ్వు చెప్పే   అర్ధమేమిటో    తెలుసుకోవాలని   వుందితాటా!
దా-    మా   అర్ధం   చెప్పమన్నారా?చెట్టు   చిగిరిస్తే    వగలమారి    కోయిల   పాటలువిసురుతుంది.  ఆపాట   వూళ్ళో   కాపుర   ముండే   వాళ్లకి   ఉషారుగానే   వుంటుంది.అందుకని    దాన్ని    రెట్టించి    పాత   కచ్చేరీ  పెట్టిస్తారు.పోరుగూరునుంచి దారిన   పోయే    వాళ్లకి చెడ్డ చిక్కుగా   వుంటుంది.తెలిసిందా      బాబూ!ఇంతకీ నే చెప్ప
వచ్చిందేమిటంటే    వూరు బాగుపడితే     చాలదు. వూళ్ళో   వుండాలి.దానిలో  వున్నా   సంతోషం   అంటా  పంచుకోవాలి.  చాలా మంది   పొలాలు   కొంటారు ......మేం  బస్తీల్లో   వుంటాం     అంటారు......అలాటి   వాళ్ళు రైతు లనిపించుకోరు    బాబూ!.....రాజులనిపించుకొంటారు       తెలిసిందా?
మా-తెలిసింది     తాతా!     రాజుకీ   రైతుకీ    చాలా  తేడావుంది......రైతు   అనుభవించే   సుఖం    రాజెం అనుభవిస్తాడు?
డా-అంతేమరి....ఈ    నాలుగెకరాలు     మీకిస్తాను,,,ఈ   చెట్లన్నీ  మీవే.....గట్టుమీద    పాదులెట్టు కొంటారో ,పశువులకు     పసరికే  పెంచు కొంటారో....అంతా    మీ  ఇష్టం ,మీకేప్పుడే     అవుసరం    వచ్చినా  నన్ను   పిలవండి. ..ఒక  ఏడాది    గడిస్తే     మీరే   నాకు   నేర్పుతారు      వ్యవసాయం ......మాట   చాలా?కాగితం   కావాలా?
మా-తాతా!కాగితమా!అంట   మాట   అనకు,నీ  మాట      కోటి   విలువ .కొద్దిరోజుల్లో   వచ్చి      కాపురం   పెడతాను.  
తాత-    ముందు   ఊళ్ళోకి   రండి.ఒక   నెల   దాకా   మిమ్మల్ని    ఇంట్లో   వుండనియ్యము.[తాత   నవ్వుతాడు]
మా-  ఎందుకని?
దా-ఎవరైనా కొత్తగా   ఊళ్ళోకి   వస్తే తలోరోజు     భోజనానికి పిలవందే      వదల్రిక్కడ.అది   ఆచారం .ఆనెలా   మీ  ఇల్లు  విడిదే !
మా-అన్నిరోజులు     ఆతిధ్యమా?
దా-ఎన్నిరోజులు...ఇంటికో   రోజు   !మరి   దీంట్లో ఒక తమాషా   లేదూ మీతో   వూరందరికీ పరిచయం    కావాలికదా!అందరూ   వచ్చి  మీ   ఇంటిమీద   పడకుండా    వుంటారు.....ఎవరింటికి వెళ్ళినపుడు     వారితో పరిచయం    చేసుకోవచ్చు.కలుపు   మొక్కలుంటే   ఏరేసుకో    వచ్చు ....ఇది   ఈనాటి   ఆచారం  కాదు...మన దేశం లో   ఆచారాలు  పుట్టి ఊళ్ళు తరవాత   పుట్టాయి.ఈ   సంగతి  తెలియక   చాలా  మంది   ఆచారాల్ని      ఎక్కిరించి   ఎండు   పుల్ల   లాగా  త్రుంచి    అవతల   పారేస్తున్నారు.
మా-   మంచి   మాట    చెప్పావుతాతా.మీ  ఆచారాలన్నిటినీ   శిరసా వహిస్తాను.జీవితాన్ని   మీ  పద్ధతి లోనే    మలుచుకొంటాను.
దా-మంచిది   బాబూ!మీరు   కవులన్నారు   గనుక     గ్రామంలో   వాళ్లకి మన    ఆచారాల   మీద,పైరుల   మీదా,పంటల   మీదా,మంచిమంచి  పాటలు   వ్రాసి   ఇవ్వండి.అందరి   చేతా   పాదిద్దాం.వూళ్ళో,గుళ్ళో,చేను  గట్టు  మీదా,చెరువు   దిబ్బమేదాఎక్కద   పడితే    అక్కడ  మనకు   పాటలు    వినిపించాలి.
మా-అలాగే  తాతా!పోతన్నగార్ని   తలుచుకొని   చేత   నైనంత    కవిత్వం    వ్రాస్తాను
దా-[నవ్వి]ఈ  కాలానికి   మీరే  పోతన్నగారు.మరి   వెడదాం     ఊళ్ళోకి ....నాలుగెకరాల   చుట్టూ ఒకసారి తిరిగి   వెడదాం ...రైతు   రోజూ అలా   పంట   పొలానికి   ప్రదక్షిణ    చేయాలి....అప్పుడు    భూమాత    అనుకొంటుంది"నన్ను     నమ్ముకొన్న   నరుణ్ణి     సంతోష   పెట్టాలి,వడ్ల    గంపలతో     అతని  కొంప  నింపాలి'అని.
మా-అలాగాతాతా   బాగుంది   నువ్వు   చెప్పిన   మాట. తాతా!ఇలాటి   ఆచారాలన్నీ  నువ్వు   చెపుతూ  వుండాలి.నువ్వే   నా  గురువు.
దా-    [పకపక   నవ్వి]ఒక   కవిగారికి   గురువు  నయ్యా నాన్న మాట!ఓ!ఎన్నో    ఆచారాలు  చెపుతా.ఎన్నెన్నో  చెపుతా.సామెతలు   చెప్తా,సరసాలు   చెప్తా,తిన్నగావిని,  తీరుగా  ఆలోచస్తా నంటే.
మా-అలాగే  తాతా !
దా-రాబడి   తిరిగొ ద్దం    గట్టు     వెంట.ఆ!    పాల   పిట్ట    ఎగిరింది    మన   తల   మీదుగా   మంచి   ముహూర్తం.
మా-   పాల   పిట్ట  ఎగిరితే     మంచిదా  తాతా!
దా-ఇంకా   అడుగుతారేమిటి?ఏంటో   మంచిది..పంట    కోసం   బయలుదేరే   వాళ్ళ పైన   పాల   పిట్ట ఎఅగారాలి.ప్రేమకోసం    బయలు  దేరి వెళ్ళే   వాళ్ళ  పై    రామ   చిలుక  ఎగరాలి.సిరి   కోసం    బయలు   దేరే   వాళ్ళ ముందుగా    నక్క   పరుగెత్తాలి....చాలా  వున్నాయి   రండి.ప్రదక్షిణం   చేద్దాం..
                                                      *****************************
[గుళ్ళో గంటలు   మ్రోగుతూ వుంటాయి.లోపల   మంత్రాలు   వినిపిస్తూ   వుంటాయి.]
దా-రండి,ఇది  మా వెంకటేశ్వర    స్వామీ   గుడి.ప్రదక్షిణం   చెయ్యండి.
మా-అలాగే    శాంతా...శీనూ   రండి.
ఒక   రైతు -మంచి   అకవిత....వ్యవసాయం   మీద   మనసు  తిరిగిందిట.మన  వూరు   వచ్చేసాడు.
మరో   రైతు-దాసు   తాత    ఉన్నాడుగా!   ఎంతమంది   నైనా  రప్పిస్తాడు.
ఇంకోరైతు-మన  వూరు  గొప్పదైపోవాలి.
మా-రండి   లోపలోకి   వెడదాం.[గంటల   చప్పుడు]
శాంత-ప్రభూ!ఏడుకొండల     వాడా!నీదే   భారం.
మా-   మాకాధారం  నీవే  ప్రభూ!
                                  [గంటల   మ్రోతలు]
దా-ఈ ఇల్లు   మీకోసం   ఏర్పాటు   చేసాం.వసతులన్నీ   వున్నాయి.ఇవ్వాళ   మీరందరూ   మా  ఇంటికి   రావాలి.
మరొకరు-రేపు   మా  ఇంటికి 
మరొకరు -ఆ  మర్నాడు   మా   ఇంటికి.
దా-ఆ  మర్నాటికి  ఎవరూ   పిలవక్కర్లా...గుళ్ళో  సంతర్పణ ......ఆ  రోజుకు   అక్కడే   మాధవయ్యగారూ!
షా-తాతా!  నువ్వు  గుడికి   ధర్మ   కర్తవా?
దా-ఆ  గుడికి  అంటే   రాళ్ళకు....మనందరికీ  ధర్మ  కర్త   అక్కడున్నాడు.నరుడు,అందులో   నావంటి వాడెం    ధర్మ కర్త   తల్లీ!
మా-ఈ   తాత మనబోటి   వాళ్లకు  జీవన   దాత.రేపటినుంచీ హలం   పట్టి   పొలం   దున్నటా.పిల్లల   కంచాలలో  కి   మల్లెపువ్వుల  లాటి    బియ్యం  పండిస్తా.నాగలి-నక్షత్రాలు.నాగలి   చాలులో  నే    నక్షత్రాలు   మొలిపిస్తా